Міналі стагоддзі. Божы Провід паступова ператвараў экумену (так званы «ўвесь сусвет»), некалі апанаваную адзінай і магутнай Рымскай імперыяй, у нешта абсалютна іншае.
12 сакавіка 2000 г. у ватыканскай базыліцы адбылася ўнікальная гістарычная падзея — Папа Рымскі ўстаў на калені і прасіў прабачэння ў Бога і чалавецтва за грахі, якія Касцёл учыніў на працягу гісторыі. Трэба адзначыць, што гэты учынак Яна Паўла ІІ выклікаў неадназначную рэакцыю не толькі ў некаталіцкіх асяродках, але і ў самім Касцёле.
У сярэдзіне V стагоддзя можна было заўважыць, што Божы Провід, які дзейнічае ў сусветнай гісторыі, вядзе заходнюю і ўсходнюю часткі былой адзінай і магутнай Рымскай імперыі рознымі шляхамі. Такім чынам, і хрысціяне, якія ў сваёй большасці жылі на гэтых тэрыторыях, пачалі адрознівацца.
Больш за два тыдні таму, 11 кастрычніка, мы распачалі Год веры; гэты ж дзень, як многія ведаюць, з’яўляецца 50-й гадавінай адкрыцця Другога Ватыканскага Сабору. Няцяжка здагадацца пра інтэнцыі папы Бэнэдыкта XVI, які менавіта да гэтай даты прымеркаваў пачатак Года веры: багацце сваёй веры варта адкрываць у сімфоніі саборнага Касцёла.
У 1947 г. на берагах Мёртвага мора, у адной з пячор Кумранскай пустыні двума хлопцамі-бедуінамі была знойдзена незвычайная рэч. Шукаючы казу, якая адбілася ад статку, яны заўважылі вузкую шчыліну ў скале. Яна вяла ў невялічкую пячору, а дакладней калідор.
Пачынаючы ад IV стагоддзя магутная Рымская імперыя, на тэрыторыі якой жыла большасць хрысціянаў, пачала ператварацца ў хрысціянскую імперыю з галоўным палітычным цэнтрам у Канстанцінопалі1. Як у гэтай новай сітуацыі ўспрымаўся голас Апостальскага Пасаду, часамі цвёрды і рашучы?
«L’Osservatore Romano» апублікавала ўспаміны Святога Айца Бэнэдыкта XVI пра адкрыццё Другога Ватыканскага Сабору. Сённяшні Папа, а тады кс. Ёзаф Ратцынгер, выкладчык тэалогіі ва ўніверсітэце ў Боне, удзельнічаў у Саборы як эксперт і дарадчык кардынала Ёзафа Фрынгса.
Адным з пытанняў, якое часта перарастае ў спрэчкі паміж католікамі і праваслаўнымі, з’яўляецца кананізацыя грэка-каталіцкага архіепіскапа Язафата Кунцэвіча. Яна адбылася больш чым праз два стагоддзі пасля яго смерці, а здзейсніў яе ў 1867 г. бл. папа Пій ІХ.
4 кастрычніка падчас візіту ў Ларэта (Італія) Святы Айцец Бэнэдыкт ХVI адкрые выставу «Ян ХХІІІ — пілігрым у Ларэта і Асізі». Яна будзе прысвечана 50-годдзю апостальскага падарожжа папы Яна ХХІІІ на цягніку ў гэтыя два італьянскія гарады.
Рым. 6 кастрычніка 2002 г. У гэтую сонечную нядзелю на плошчы св. Пятра сабралася вялікая колькасць людзей. Яны запоўнілі таксама бліжэйшыя вуліцы. Тут праходзіла кананізацыя — падзея нярэдкая і даволі звычайная для часоў Пантыфікату Яна Паўла ІІ.
Часта можна пачуць меркаванне, што Касцёл абмяжоўваў доступ людзей да ведаў праз існаванне спецыяльнага спісу забароненых кніг. Сапраўды, у 1588 г. быў створаны «Index librorum prohibitorum» — спіс кніг, забароненых Каталіцкім Касцёлам. Ён быў складзены Кангрэгацыяй Святой Рымскай і Паўсюднай Інквізіцыі ў перыяд Пантыфікату Паўла VI.
У адной са сваіх кніг Дэн Браўн апавядае аб тым, што нібыта перад Нікейскім Саборам «вучні Езуса бачылі ў Ім толькі смяротнага прарока: вялікую і моцную асобу, але толькі чалавека». Паводле пісьменніка, імператар Канстанцін першым абвясціў Яго Богам і загадаў знішчыць усе Евангеллі, якія казалі аб адваротным.
У першым тысячагоддзi паміж непадзеленымi тады яшчэ хрысціянамi Захаду i Усходу голас Апостальскага Пасаду гучаў часам вельмі цвëрда i рашуча. Цi не з’яўляўся ëн адным з тых выпрабаванняў веры, калі мы павінны прыняць бачны знак прысутнасці нябачнага Хрыста ў Ягоным Касцёле?
У адной з мінулых праграм мы размаўлялі аб тым, што такое іспанская інквізіцыя. Нагадаю, што гэты інстытут быў створаны амаль насуперак волі Папы манархамі Іспаніі. Яго мэта заключалася ў тым, каб выяўляць палітычных ворагаў унутры гэтай шматкультурнай дзяржавы.
Вечарам 30 сакавіка 1980 г. у супрацоўніка іерусалімскага Музея Ракфелера прафесара Юзафа Гата зазваніў тэлефон. «Прафесар, прыязджайце хутчэй, мы наткнуліся на старажытную магілу!» — паведаміў голас у слухаўцы.
У першым тысячагоддзi паміж непадзеленымі тады яшчэ хрысціянамі Захаду i Усходу голас Апостальскага Пасаду гучаў часам вельмі цвëрда i рашуча. Як яго ўспрымалi пастыры i вернiкi мясцовых Касцëлаў?
Зусім нядаўна, у студзені 2012 г., на плошчы св. Пятра адбыўся невялікі інцыдэнт. Некалькі дзясяткаў маладых італьянцаў прыйшлі сюды, каб выказаць пратэст супраць «багацця Касцёла». Яны паспрабавалі ўстанавіць намёты і выкрыквалі антыкасцёльныя лозунгі, аднак былі стрыманы паліцыяй.
У 1929 г. Апостальская Сталіца падпісала Латэранскія пагадненні і канкардат з Італіяй. Дакументы пацвярджалі незалежнасць і суверэнітэт Святога Пасаду і абвяшчалі аб з’яўленні новай дзяржавы — Ватыкана. Акрамя таго, Апостальская Сталіца атрымала вялікія грошы ў якасці кампенсацыі за анэксію Папскай дзяржавы Італіяй у 1870 г.
У V стагоддзі пасад Апостальскай Сталіцы заняў св. Леў І Вялікі — выдатны тэолаг і мудры пастыр — першы Доктар Касцёла на рымскай катэдры. Яго заслугай з’яўляецца, між іншым, і тое, што ён выклаў перанятую ад сваіх папярэднікаў самасвядомасць біскупаў Рыма у выглядзе стройнага тэалагічнага навучання.
Напэўна, самым гучным здарэннем канца ХХ ст., якое цёмнай плямай лягло на Каталіцкі Касцёл, стала праблема, звязаная з дзейнасцю Інстытута рэлігійных спраў, больш вядомага як Ватыканскі банк. У выніку некампетэнтнасці і няўважлівасці яго тагачаснага кіраўніцтва Ватыкан быў уцягнуты ў шэраг фінансавых авантур, выбрацца з якіх каштавала вялікіх намаганняў.
Усяго 55 матэрыялаў адзначана цэтлікам Гісторыя.